www.khajumprem.blogspot.com
नेपाल एकिकरण गर्दा लिम्बुवानको एतिहासिक दस्तावेजहरु नस्ट गरिएको थियो । बाँकी रहेका इतिहासहरु पनि चन्द्र सम्शेरले जम्मा गरेर चैनपुरमा लगि बि स १८७० तिर आगो लगाएर खरानी बनाएका थिए । धन्य मेरो चेप्जु बाजेले यो १२ हाते हस्त लिखित इतिहासलाई कसरी जगाउन सके ? दशैं आउन आँटेको छ । ईतिहासको क्रम सङ्ख्या ५ ले के भन्छ ? इतिहासलाई केलाई हेरौ !
- आचार्य प्रभा
आकाशको जूनजस्तै टल्किदिन्छु म त
मीठो माँया पाएँ भने पल्किदिन्छु म त ।
चाहिन्न है हिरा मोती अँगालोमा बाँध
होइन भने डडेलो झैं सल्किदिन्छु म त ।
सम्झनामा आइे राख्नु नबिर्सनु मलाई
तिम्रो काख दियौ भने ढल्कि दिन्छु म त ।
भुल्ने कष्ट नगर है मनैभित्र राख
बिर्स्यौ भने आँखाबाट छल्कि दिन्छु म त ।
बिर्सिएर कँहि कतै भाग्न खोज्यौ भने
सपनीमा भएपनी झल्किदिन्छु म त ।
रचना -जुलाइे/ ७ /२०११
"आकाशको जूनजस्तै टल्किदिन्छु म त"
१. स्थान परिचयः
big one
small one
दिनमा यी माकुराहरु
ढुङ्गा मुनी बस्दछन्
भए समुन्द्री तटको चिसा बालुवा खोज्छन्
कोही जँगल अर्थात लेकमा रमाउछन्
कोही शहरका अमिला बोटहरुमा बस्छन्
र झर्छन कहिले काँही शहर तिर
यिनीहरुको रङ्ग हेरेर स्थान परिचय मिल्छ ।
२. रङ्ग, हुलीयाः
ऋतु अनुसार
यिनीहरु छेपारका जस्तो काँचुली पनि फेर्छन्
प्रायः राता, खैरा र फुस्रा हुन्छन्
३. उच्चाईः
अन्दाजीमा अन्दाज लगाउनु पर्छ
बेला कु–बेला घट्ने बढ्ने गर्दछन्
४.आकार प्रकारः
मोटो-दुब्लो पातलोमा हुन्छन्
ससक्त आठवटा खुट्टाहरुले
थाहै नपाई हाम्रा मस्तिष्क टेकि दिन्छन्
५. बानी बेहोराः
प्रायः यिनीहरुले उडेर टोक्छन्
उड्दा कहिले आफै पछारिन्छन्
कुकुर जस्तो झम्टन्छन् पछि फेरि विरालो बन्दछन्
बिषालु ¥याल झार्छन्
६.रोगथामः
टाढै बस्ने सकेसम्म
माकुराले टोक्या भए
यस्को इन्फेक्सनको रोगथाम
यही कविता हो /
चुरा बज्दा झस्काउने, अनौठो त्यो रात थियो ।
हिजो को हो को हो आज, हात माथि हात थियो ।
मेरो मनमा पसी हेरे, थाहा हुन्थ्यो कि त उसलाई,
डरको डेरा संकोचको, एउटा ठुलै खात थियो ।
सिन्दुर लायो कसम खायो, सातै जन्म साथ दिने,
आफ्नो हक जताइहाल्यो, मर्दको न जात थियो ।
सुनसान भयो बातावरण,आँधीहुरी चल्ने हो कि?
यता डर सुनामीको, उता मेरै मात थियो ।
डर त्यागें जसो तसो, सम्हालें यो मनको हुरी,
तन सुम्पे मन सुम्पे, सुम्पे जे जे साथ थियो ।
जोत मलाई ओसिलो
भावनाको सिमसार हरुमा
लगाई देउ बिजहरु
सुख्खा ती मैदान हरु मा
उम्री दिन्छु निस्पक्षले
बर-पिपल झै साझा चौतारी मा ।
नजोत मलाई बेकार
ओसिलो ति मैदान हरुमा
नलगाउ भावनाको बिजहरु
ओसिला ती मैदान हरुमा
मर्ने छन तिम्रा बिजहरु
अनि,
रोउला-हाँसौला पागल सरि
मर्दा ती बिजहरु
नफल्दा ती बिजहरु
नसर्दा ती बिजहरु ।
मलाई तिम्रो ओसिलो
भावनाको सिमसार चाहियो
मैले जोत्ने ठाँउ भने
सुक्खा खाली मैदान चाहियो
किनकी म बिरुवा हुँ ।
तर,
उ बिरुवा होईन
मात्र एक मौसम लाई
म तिम्रो भावनाको बिज हुँ
बाह्रै मास फल्न चाहन्छु
फुल्न चाहन्छु
म तिम्रो सन्देश हुँ
पुग्न चाहान्छु
म तिम्रो बम हुँ
फुट्न चाहान्छु
उहि संबन्धित काहाँ,
लजावती झार होईन
म ।
ओसिला ती सिमसार बाट
भावनाको बिजहरु
खाली खरेडी त्यो मैदान मा
हिम नदी झै स्वाछ बग्दा
बिच बाटोमा रोकिएँ भने
फाले हुन्छ
थुक्ने ठाँउमा हाले हुन्छ
टोके हुन्छ
पथ्थर मा ठोके हुन्छ
भँचाए हुन्छ
फुटाए हुन्छ
रोए हुन्छ
कराए हुन्छ ।
किनकी मैले गल्ती गरेँ !
तिम्रा भावनाको बिजहरु
छर्न नदिएर
भर्न नदिएर
.......बन्न नदिएर
....... भन्न नदिएर ।
हिम नदी झै बग्दै गर्दा
बिच बाटोमा मोडिएर
बिष को बिज छरे पछी
आत्मा घाती बने भने
नफ्याक्नु मलाई
थुक्ने ठाँउमा
नरट्नु मलाई
फुट्ने ठाँउमा
नपछार्नु मलाई
टुट्ने ठाँउमा
यो तिम्रो गल्ती हो !
किन जोत्यौ बेमौसममा
किन छर्यौ बेमौसममा ।
सक्छौ भने,
तिमी निर्मल भावनाको बिज लगाउ
म भनी दिउला
म बनी दिउला
म सुनाई दिउला
म पुराई दिउला
म मारी दिउला
म सपारी दिउला
म भात्काई दिउला
म बनाई दिउला
म कमाई दिउला
म रमाई दिउला
अरु के के गर्नु पर्यो ?
भ्रस्टचार पनि गरी दिउला
मात्र मलाई मौसम मा जोत
सब थोक गरी दिउला,
किनकि
म कलम हुँ !
हराउन चाहन्न, डराउन चाहान्न
तिम्रो निर्मल ती बिजहरु लाई
नलुकि, नझुकि, र नदुखी
उस्को सामु
........बन्न चाहान्छु
........भन्न चाहान्छु !!
-आचार्य प्रभा
पढ तिमी
सबका मुहारका
अक्षरहरु,
पाउनेछौ सबै
अनुहारमा
घ्रीणा,इर्ष्या,जलन,
रिसका काला बर्णहरु /
मात्र हुनेछन त्यहाँ
द्वेश्,कलह र
आवेगका सम्भावनाहरु
किन कि पाइरहेछन
ति मुहारहरुले
केवल झुटा ढाडसका
शब्दहरु ।
हो देशको आँगनभरी
सुकाइेका हुन्छन झुटा मान्द्राहरुमा
आश्वासनरुपी बचनहरु
जनतालाई भुर्र उडेर जाने
पंक्षी ठानेर ।
हो,पँक्षी मान्नुको अर्थमा
ठानिरहेछन् जनतालाई
केवल अबोध प्राणी
अनी सोंचिरहेछन
ती पट मुर्खहरु
आफुलाई स्वाभिमानी/
कसैको मुहारका अक्षरहरुले
न त उनिहरुलाई
पढ्न वाध्य बनाएको छ,
भाग्यवश पढेता पनि बुझ्न
असमर्थ गराएको छ
किनकी उनिहरुले
पढ्ने गरेका बार्हखरिहरुमा
ति मुहारमा झल्कने बर्णहरु नै
कहाँ छन र ?
संजोगबस बर्णहरु भएपनी
मनका चस्माहरु
ती बर्णहरु पढ्न असमर्थ छन
यसैले लाग्छ,
यो देशमा ती अक्षरहरु
पढ्ने सामर्थ्यवान आँखाहरुको
खाँचो छ/
ति अबोध मुहारहरुका
बर्णहरु फेला पार्ने पारदर्शी
चस्माहरुको शक्ति दुर्लभ छ
अनी ती अनुहारहरुको नैराश्यता
पढ्ने मनहरुको अभाव छ ...
त्यो गुलाफ फूल, गाढा रंगको मुटु झैँ रातो,
जुन दिन तिमीलाई, त्यो फूल उपहार दिए |
तिमी अचानक लाजले रातो भएका थियौ,
सम्झ त ति पलहरु, सम्झ त ति क्षणहरु |
त्यो नै हाम्रो पहिलो भ्यालेन्टाइन डे थियो,
त्यो गुलाफ फूल नै मेरो पहिलो उपहार थियो |
तिमी मेरो, म तिम्रो हुनेछु भनि प्रण गर्दै,
सर्वांग जीवन गाथा सुम्पिएको मेरा भावनाहरु |
गुलाफ फूलका पत्रहरु मायाको केस्रा ठानी,
प्यारो अंगालोमा बाधिएका न्यानो आवेगहरु |
त्यो तिम्रो कोमल अधर चुम्दा खेरि,
अंग अंगमामा फैलिएका झट्का तरङ्गहरु |
कहिले त्यो सुन्दर मनोरम प्रकृतिहरूबिच त,
कहिले कलकल खोलाको सुमधुर ध्वनि सुन्दै |
देवी देउताका मठ मन्दिरहरुमा प्रार्थना गर्दै,
कहिले नछुट्ने बाचा अनि पिरतीका कुराहरू |
ति राता गुलाफ फूलले, हाम्रो भावना साटिए पछि,
सदाबहार झाँगिएको, हाम्रो यो सफल प्रेम कहानी |
पल पल "आइ लभ यु" शब्द संगै, सिंगारिएको हाम्रो मन,
सदा सर्वदा आई रहनु, मायाका प्रतिक प्रेम दिवसहरु |
धन्यवाद छ, प्रेम दिवस, ह्यापी भ्यालेन्टाइन डे,
संसारका करोडौ युवायुवतीहरुको हृदयको ढुकढुकी |
बी माई भ्यालेन्टाइन, यु आर माई भ्यालेन्टाइन,
जन्मी रहुन् मायाका खानी, सच्चा भ्यालेन्टाइनहरु |
आचार्य प्रभा
दोहोरिन्दै बालापन फेरि आए हुन्थ्यो
उमेरले नयाँ जूनी फेरि पाए हुन्थ्यो ।
बालपनको चोखो मन अब कहाँ मिल्छ ?
मनभित्र सुकुमारी उमेर धाए हुन्थ्यो ।
रहरको खेती पनि कत्ती गर्नु हरे !
सपनामै भए पनि मीत लाए हुन्थ्यो ।
तारा बाजी, भाँडाकुटी खेल खेल्दै आज
बर्तमानले अतीतसँग कसम खाए हुन्थ्यो ।
फर्किएर शैशवकाल आउँदैन फेरि
चन्द्रमा झैँ किरण बनी फेरि छाए हुन्थ्यो ।
क्षणिक हाँसो नदेउ मलाई
बरु आँसु नै देउ
रुन म सक्छु
क्षणिक माया नदेउ मलाई
बरु धोका नै देउ
स्वीकार्न म सक्छु
क्षणिक बिस्वाश नदेउ मलाई
बरु घात नै देउ
सहन म सक्छु
क्षणिक साथ नदेउ मलाई
बरु हात नै छोडी देउ
एक्लई जिउन म सक्छु
इतिहास,
त्यो इतिहास विवरणलाई,
जगेर्ना गर्ने प्रयास गरौ |
ताकी हाम्रो सन्तति,
नया पिढीले जान्न बुझ्न सकुन् |
एउटा आख्यान छ,
"इतिहास भनेको जित्नेको हो"
जित्नेले आफ्नो अनुकुल इतिहास लेख्छ |
हार्नेको अस्तित्व मेट्नलाई,
अरुको सर्वस्व लुट्छ |
यहि लुट्ने क्रममा,
हार्नेको संस्कृति र धर्ममा आक्रमण गर्छ |
जबर्जस्ति आफ्नो प्रभुत्व जमाउनलाई,
जताततै आफ्नो वर्चस्व गराउनलाई |
मानिसको नाम,परिवार, टोल, गाउँ देखि
राष्ट्रको नाम सम्म परिवर्तन गर्ने गर्छ |
तर,
म भन्छु इतिहास सबैको हो |
त्यो इतिहासको जगेर्ना गर्नु पर्छ,
संस्कृति र परम्परालाई,
अझ निरन्तरता दिनु पर्छ |
ताकी,
भोलिका दिनमा सबैको अस्तित्व जान्न सकियोस् |
म चाहन्न कि,
यो कुराहरु म्युजियमहरुमा खोज्न नपरोस्
सिर्फ किताबका ठेलीमा मात्र पढ्न नपरोस् |
ए इतिहासकारहरु !
किन यस्तो लेख्ने गर्छौ ?
जुन अस्वाभाविक र असत्य छ |
यो निर्जीव कलम र कागजको,
सफा पन्नाको इज्जतमा दाग नलगाउ |
अरुको अस्तित्व मेटाउनलाई,
कलम र कागजको सहारा लिने,
इतिहासकार स्रष्टाहरुलाई,
उल्टो पल्टो लेख्ने अधिकार छैन |
सत्य सधै विजयी हुन्छ,
झुटा कुरा लेख्नेलाई,
कदापी माफी मिल्ने छैन |
इतिहास भनेको आधार हो,
यसको सदा संरक्षण गरौ |
डिसेम्बर २०१०
(दोषको भागीदार नेता जनता द्वय ) - आचार्य प्रभा
नेताको मात्र /होइन यहाँ /जनताको पनि /दोष छ
बिवेक बुद्धी /मासेर खाली /आतंकको मात्र/ जोश छ ।
उट्पट्याङ् मात्र/ टाउका भरी/ बोकेर नै हिंड्ने /जनता
नेताले भने /उन्नती गर्ने /मात्र खाली यहाँ/उद्घोष् छ
उन्नती हेर/ केही नै छैन /भाषण र बिरोध/ मात्र छ
सत्ता र कुर्सि/ अधिकार् मात्र /भेट्न नै सबको /होस छ ।
कर्तब्य आफ्नो/ नभए पनि /अधिकार सबै/ खोज्दछन्
डर र धम्की/ बाहेक अरु/ नेपालीमा धेरै / रोष छ ।
बनेको सबै /बिगार्न मात्र /जानेका छौं हामी /जनताले
सद्बुद्धी भने/ कसैको छैन/ मनभित्र केवल् /आक्रोश छ ।
- आचार्य प्रभा
झरें भने नटिप्नु है फूल सम्झी मलाई
सक्छौ भने बिर्सिदिनु भूल सम्झी मलाई ।
बन्नसक्छु शायद म जिन्दगीकै तगारो
बिझें भने सराप्नु है शूल सम्झी मलाई ।
बिर्सिदिनु सदालाई तिम्रो हर खुशीमा
बगाउनु आसुँ धारा मुल सम्झी मलाई ।
मनलाई बाँधेर नि त्याग्न सक्छौ तिमीले
आँटगरी तरिदिनु पूल सम्झी मलाई ।
धेरै धेरै आँखाहरु बाटो छेक्न आऊलान्
भुले हुन्छ ति मध्येको हुल सम्झी मलाई ।
- किरण टी लिम्बु
हात थामी साथ दिंदा बात लाग्यो आज,
चोखो मनलाई बदनामको जात लाग्यो आज ।।
विश्वास गर्दा आफैलाई घात लाग्यो आज,
आफ्नै माया पराई हुँदा अज्ञात लाग्यो आज ।।
बिर्सी जाने निष्ठुरीलाई भूल्नै नसकेर,
बल्झी रहने सम्झनाको खात लाग्यो आज ।।
मदहोशी मुस्कान उनकी नजरले पिउँदा,
यादभरी नमेटिने मात लाग्यो आज ।।
किरण बिना तारा टिलपिल नभएर हो कि?
साँझ पर्दा मेरै पछि रात लाग्यो आज ।।
सगरमाथा शिरको ताज मेरै हिमालमा,
मेची-काली फुलबारी मेरै नेपालमा ||
चार जात छतीस थरि फूल ढकमक,
सौहार्द र सदभावलाई बाँटौँ सारा जग |
ईमानको पसिनामा माटै रमाई दिन्छ,
त्यहि माटोले देशलाई वीर जन्माईदिन्छ ||
सगरमाथा चुचुरा छ मेरै हिमालमा,
मेची-काली फुलबारी मेरै नेपालमा ||
डाँफे चरी हिमालमा गाउँछे मेरै गीत,
मयुर नाच्दै गाउँ-बेंसी लाउँछे माया-प्रीत |
चन्द्र-सुर्य ध्वजा हाम्रो देशको पहिचान,
खुकुरीले वीरताको जोगाई राख्छ शान ||
विजयको लाली छाउँछ मेरै हिमालमा,
मेची-काली फुलबारी मेरै नेपालमा ||
लाली-गुराँस मुस्कुराउँदै छाउँछे बन-पाखा,
न्याउली चरी डाली-डाली गाउँछे मिठो भाका |
ज्यान त मेरो जहाँ भए मन हिमालैमा,
देशकै माटो शिरान हाली मर्छु नेपालैमा ||
विश्व देख्ने सगरमाथा मेरै हिमालमा,
वीर-भूमि शान्ति-भूमि मेरै नेपालमा |
सगरमाथा शिरको ताज मेरै हिमालमा,
मेची-काली फुलबारी मेरै नेपालमा ||
"""""""""""""""""""""""""""
शब्द : किरण टी लिम्बु
No comments:
Post a Comment